Resmi ziyaret kapsamında bulunduğu Filipinler’in başkenti Manila’da basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Başbakan Luxon, AUKUS anlaşmasına katılım konusunda referandum garantisi vermeyi reddederken, hükümetin bu konuyu araştırmaya açık olduğunu ancak katedilmesi gereken uzun bir yolun bulunduğunu vurguladı.
Luxon, AUKUS konusunda Yeni Zelanda için fırsatların olup olmadığını görmeleri gerektiğine işaret etti.
AUKUS’un ilk ayağında Avustralya’ya nükleer denizaltı sağlanmasına odaklanılmış ve bu durum nükleer karşıtı politika izleyen Yeni Zelanda’nın savunma paktına katılımını engellemişti.
Fakat Yeni Zelanda hükümeti, AUKUS’un siber savaş, yapay zeka ve hipersonik silahları kapsayan ve ‘2. Ayak’ olarak adlandırılan kısmına katılımı değerlendiriyor.
Yeni Zelanda, 1987’de nükleer silahlı gemilerin ve denizaltıların limanlarına girmesini yasaklayan yasa çıkarmıştı.
ABD ve İngiltere’nin teknoloji transferiyle Avustralya’nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltı filosu oluşturmasını hedefleyen AUKUS anlaşması, Eylül 2021’de imzalanmıştı.
İttifak üyelerini “Çin’in bölgede artan denizcilik faaliyetlerine” karşı bu alanda bir araya getiren anlaşmanın, ileri teknoloji ve sanayi alanlarında işbirliğini hedeflediği biliniyor.
Aralık 2023’te Yeni Zelanda Savunma Bakanı Judith Collins, ülkesinin AUKUS’un ikinci ayağına dahil edilebileceğini ve bunun nükleer teknolojilere karşıt tutumlarına ters düşmeyeceğini belirtmişti.
Aynı ay Avustralyalı mevkidaşı Anthony Albanese ile bir araya gelen Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon, ülkesinin AUKUS’un ikinci ayağına katılmak istediğini dile getirmişti.
